عفونت واژن یکی از شایع ترین بیماری های زنان است.
حالتی است که ناحیه بیرونی واژن تحت تاثیر عفونت قرار می گیرد.
به صورت کلی می توان گفت عفونت واژن در نتیجه ی بهم خوردن تعادل بین مخمر و باکتری های درون واژن است.
عفونت واژن می تواند ناشی از باکتری و یا قارچ باشد.
مواد شیمیایی موجود در صابون و شوینده ها و لباس زیر می تواند موجب عفونت شود، همچنین خشکی واژن نیز یکی دیگر از دلایل عفونت واژن است.
طبق آمار یک سوم از زنان در دوره ای از زندگی خود به عفونت واژن مبتلا خواهند شد.
عفونت واژن در دوران باروری یعنی نوجوانی تا 40 سالگی رایج تر است.
از سوال های مهم این است که عفونت واژن بیشتر در چه کسانی به وجود می آید؟ و درمان عفونت واژن چیست؟
باید گفت افرادی که بیماری های تضعیف کننده سیستم ایمنی بدن و یا دارای هورمون های نامنظم هستند، بیشتر در معرض عفونت واژن قرار دارند.
انواع عفونت واژن
عفونت واژن با توجه به عامل ایجاد کننده آن متفاوت است که در ادامه به توضیح آن می پردازیم.
عفونت باکتریایی واژن
برهم خوردن تعادل باکتریایی واژن موجب به وجود آمدن این عفونت می شود.
مهم ترین ویژگی عفونت باکتریای، عدم وجود درد و تحریک در این ناحیه می باشد، فرد بعد از ابتلا به این عفونت هیچ علائم خاصی احساس نمی کند.
فرد مبتلا به عفونت باکتریایی واژن دارای علائمی مانند خارش، سوزش، تکرر ادرار و ترشحات خاکستری با بوی ماهی است.
عوارض این عفونت شامل موارد زیر است.
- عفونت رحم
- سقط جنین
- التهاب لگن
- اندومتریت بعد از زایمان طبیعی
واژینیت ویروسی
ابتلا به این نوع از عفونت به دلیل ویروسی مانند هرپس سیمپلکس یا زگیل تناسلی ایجاد می شود و از طریق رابطه جنسی انتقال می شود.
علائم این نوع عفونت واژن ویروسی شامل زخم یا زگیل روی اندام تناسلی است که می تواند دردناک باشد.
عفونت قارچی واژن
واژینال، قارچ کاندیدا آلبیکانس عامل اصلی بروز این نوع عفونت است.
استفاده زیاد از حد برخی آنتی بیوتیک‌ها، موجب بهم خوردن تعادل باکتریایی واژن و رشد مخمرها می شود، در این موقعیت احتمال ابتلای واژن به عفونت زیاد می باشد.
افراد دیابتی، افراد دارای سیستم ایمنی ضعیف، زنان باردار و افرادی که کربوهیدرات زیادی مصرف می‌کنند، شانس بیشتری برای ابتلا به عفونت قارچی واژینال دارند.
عفونت قارچی واژن میان دختران باکره هم دیده می شود.
علائم عفونت قارچی واژن شامل موارد زیر است.
- خارش و سوزش
- التهاب
- ورم
- سوزش و تکرر ادرار
- درد هنگام رابطه جنسی
- ترشحات سفید، غلیظ و پنیری شکل
عفونت تریکومونیازیس واژین
عفونت تریکومونیازیس (Trichomoniasis) از طریق رابطه جنسی منتقل می شود.
عفونت تریکومونیازیس معمولا با خارش، درد شکمی و سوزش ادرار و ترشحات زرد مایل به سبز و کف‌آلود همراه است.
بیشتر افراد مبتلا به تریکومونیازیس اول به عفونت مجاری ادراری مبتلا می‌شوند.
عفونت تریکومونیازیس در زنان به واژن و در مردان به مجرای پیشاب پیشروی می کند.
واژینیت غیرعفونی
زمانی به این عفونت مبتلا می شوید که برخی از عوامل مانند مواد شیمیایی موجود در صابون ها یا سایر محصولات بهداشتی، واژن را تحریک کند.
از دیگر دلایل ابتلا به این عفونت خشکی واژن می باشد که نشانه هایی مانند سوزش، خارش و تغییرات ترشح را دارد.
زمانی خشکی واژن ایجاد می شود که سطح استروژن در اثر شرایطی مانند یائسگی کاهش پیدا کند.
انوع عفونت واژن علائم مشابهی دارند و برخی از افراد نیز ممکن است هیچ‌گونه علائم خاصی را تجربه نکنند.
عفونت واژن چه علائمی دارد؟
در مواردی عفونت واژن هیچ علامتی ندارد اما به صورت کلی موارد زیر از علائم عفونت واژن هستند.
- خارش
- تغییر در میزان ترشحات
- تغییر رنگ ترشحات واژن
- بوی بد واژن
- درد و سوزش زمان ادرار
- درد زمان رابطه جنسی
- خونریزی و لکه بینی
علت به وجود آمدن عفونت واژن
عفونت واژن دلایل مختلفی دارد که برای درمان آن باید علت عفونت واژن شناسایی شود.
عوامل ایجاد کننده عفونت واژن شامل موارد زیر هستند.
باکتری
رشد بیش از اندازه باکتری های خاص موجود در واژن باعث بروز عفونت باکتریایی می شود.
قارچ کاندیدا آلبیکنس
عفونت مخمری به علت وجود قارچ کاندیدا آلبیکنس به وجود می آیند.
انگل تک یاخته‌ای
انگل تک یاخته ای که می تواند از طریق رابطه جنسی منتقل شود عامل ایجاد عفونت انگلی است.
آتروفی واژن
کم شدن مقدار استروژن که بعد از یائسگی اتفاق می افتد موجب خشکی واژن و عفونت می شود.
مواد تحریک‌کننده
صابون، عطر ها و روش های ضدبارداری واژینال از محرک های واژن اند که توانایی ایجاد التهاب دارند.
عوامل موثر بر ایجاد عفونت شدید واژن
واژن دارای اسیدیته خاص خود است که از رشد عوامل عفونت زا مثل باکتری و قارچ جلوگیری می کند.
برخی موارد مانند استفاده مدام از صابون و شینده های قوی تعادل واژن و مقدار اسیدیته آن را برهم می زند، لذا باکتری های مفید از بین رفته و وژن مستعد عفونت می شود.
در ادامه به بررسی برخی دیگر از عوامل موثر بر عفونت شدید واژن می پردازیم.
- مصرف کردن طولانی آنتی بیوتیک
- داشتن استرس شدید
- داشتن رابطه جنسی محافظت نشده
- استفاده کردن از داروهای واژینال
- بارداری
- دیابت
- دمصرف داروهای کورتونی
- قرص های استروژنی ضذبارداری
تشخیص عفونت واژن
برای تشخیص نوع واژینیت، پزشک از شما در مورد رنگ، بافت، بو و میزان ترشحات واژن سوال می کند.
همچنین برای بررسی بیشتر علائم، معاینات داخل واژینال و اندازه گیری سطح اسیدیته واژن انجام می شود.
علاوه بر این، پزشک ممکن است از ترشحات واژن نمونه برداری کند لذا بهتر است قبل از رفتن به مطب یا کلینیک حمام نکنید.
در برخی موارد ممکن است پزشک از شما بخواهد که 24 تا 48 ساعت قبل از ویزیت رابطه جنسی نداشته باشید.
در صورت لزوم آزمایش ادرار نیز برای تشخیص بیماری های مقاربتی تجویز می شود.
پیشگیری از ابتلا به عفونت واژن
اگرچه نمی توان از برخی از انواع عفونت های واژن پیشگیری کرد، اما بهترین کار برای جلوگیری از عفونت های مقاربتی و جلوگیری از عفونت واژن استفاده از کاندوم است.
با انجام موارد زیر می توانید از ابتلا به عفونت واژن جلوگیری کنید.
- نپوشیدن شلوار تنگ برای زمان طولانی
- خوابیدن بدون لباس زیر
- عوض کردن هرروز لباس زیر
- مرطوب نگه نداشتن لباس زیر
- استفاده از پدهای کتان
- دقت به ترشحات
- عدم مصرف سیگار و قلیان
- نگه نداشتن ادرار
- ادرار کردن بعد از رابطه جنسی
- استفاده نکردن از شوینده های عطری
- استفاده نکردن از دوش واژینال
درمان عفونت واژن
درمان عفونت واژن با توجه به علت ایجاد کننده آن متفاوت است که در ادامه به توضیح آن می پردازیم.
درمان عفونت باکتریایی
قرص های سفکسیم و آزیترومایسین نیز برای درمان این عفونت استفاده می شوند.
- کرم واژینال تریپل سولفا
- کرم واژینال کلیندامایسین
- ژل مترونیدازول یا قرص مترونیدازول
امکان دارد این نوع از عفونت واژن پس از 2 ماه دوبره عود کند، به همین خاطر برای جلوگیری از عود عفونت پزشک استفاده از ژل مترونیدازول را به مدت ۶ ماه و هفته‌ای ۲ بار الزامی می داند.
درمان عفونت قارچی واژن
این نوع عفونت به دلیل نفوذ قارچی به نام کاندیدا آلبیکنس در مخاط واژن و ایجاد پاسخ التهابی ایجاد می شود.
درمان عفونت قارچی واژن شامل موارد زیر است.
- شیاف میکونازول و یا بوتوکونازول
- قرص یا پماد کلوتریمازول 2 درصد
- قرص فلوکونازول ۱۵۰ میلی‌گرم
- قرص واژینال نیستاتین
میزان اثربخشی درمان همه این داروها یکسان می باشد.
افرادی که نمی توانند از پماد برای عفونت واژن استفاده کنند، می‌توانند استفاده از قرص‌های واژینال را انتخاب کنند.
با این حال برخی زنان نسبت به میکونازول دچار حساسیت می‌شوند، به همین دلیل پزشکان، کرم یا قرص کلوتریمازول را تجویز می کنند.
درمان عفونت تریکومونیازیس
منشا این نوع عفونت انگلی می باشد و امکان دارد از طریق رابطه جنسی به آقایان نیز انتقال پیدا کند.
پزشک برای درمان این عفونت قرص مترونیدازول یا تینیدازول را تجویز می کند.
درمان با استفاده از مترونیدازول به مدت یک هفته شروع می شود که در این حین، شریک جنسی خانم هم باید به صورت همزمان از داروی مترونیدازول استفاده کرد.
درمان خانگی عفونت واژن
از بهترین روش های درمان خانگی عفونت واژن می توان به موارد زیر اشاره کرد:
- مصرف ویتامین C
- شستشوی با جوش شیرین
- مصرف لبنیات پروبیوتیک
- مصرف بیشتر سیر در ترکیبات غذایی
- استفاده از سرکه سیب
- مصرف کمتر شکر و قند مصنوعی
- استفاده موضعی از روغن نارگیل
جهت درمان خانگی عفونت واژن در دختران باکره، لازم است با احتیاط بیشتری اقدام کنید.
در دختران باکره باید دقت داشته باشید که درمان به پرده بکارت آسیبی وارد نکند.
بهترین روش های درمان خانگی دختران باکره، نشستن در محلول آب و نمک، گذاشتن کمپرس سرد و استفاده از کمپرس خنک چای کیسه‌ای بابونه روی ناحیه خارجی واژن می باشد.
درمان‌های خانگی به تسکین علائم عفونت واژن کمک می کنند، ممکن است به عنوان درمان قطعی این عارضه اثربخش نباشند.
امکان بروز عفونت واژن بدون داشتن رابطه جنسی وجود دارد؟
بله امکان بروز عفونت در دختران باکره نیز وجود دارد.
واژن به طور معمول ترشحاتی دارد که شفاف و بدون بو هستند و خارش ایجاد نمی کنند، مقدار و ظاهر ترشحات واژن در طول سیکل قاعدگی متفاوت است.
این ترشحات طبیعی بوده و موجب پاکسازی واژن می شوند، زمانی که ترشحات بوی بدی گرفته و یا با سوزش و خارض همراه است، احتمال عفونت وجود دارد.
رابطه جنسی ریسک ابتلا به عفونت را بالا می برد اما دلیل بروز عفونت نیست.
لذا عفونت واژن در افرادی که رابطه جنسی ندارند نیز می تواند رخ دهد.
چرا عفونت واژن درمان نمی شود؟
در برخی موارد با استفاده از داروها و عمل به دستورات نیز عفونت واژن درمان نمی شود در ادامه عللل طولانی شدن درمان عفونت واژن را بررسی می کنیم.
تشخیص اشتباه در نوع عفونت
معمولا عفونت های واژن اشتباهی تشخیص داده می شوند.
تشخیص دادن اشتباه نوع عفونت واژن، یکی از دلایل درمان نشدن عفونت واژن است.
استفاده از داروی اشتباه
مصرف دارویی که با شرایط شما سازگار نیس، یکی از علل طولانی شدن عفونت واژن است.
استفاده از آنتی بیوتیک
آنتی بیوتیک هایی که برای از بین بردن باکتری ها استفاده می شوند، در برخی موارد می توانند باعث خوب نشدن عفونت واژن شوند.
داشتن رابطه جنسی
نوسان هورمون
تغییرات هورمونی یکی از دلایل بروز عفونت واژن است.
یکی دیگر از دلایل درمان نشدن عفونت واژن، تغییرات هورمونی ناشی از بارداری و یائسگی است.
یائسگی
در یائسگی هورمون هایی مانند استروژن کاهش یافته لذا خطر ابتلا به عفونت واژن بالا می رود.
عوارض عفونت واژن
بانوانی که عفونت ان ها از نوع باکتریایی یا تریکومونیازیس می باشد، در صورتی که به موقع درمان نشوند، دچار عفونت‌های مقاربتی خواهند شد.
از عوارض عفونت واژن در زنان باردار زایان زودرس و تولد نوزاد با وزن بسیار کم و سقط جنین می باشد.
در صورتی که به واژینیت تریکومونیازیس مبتلا باشید، بعد از برقراری رابطه جنسی این عفونت به شریک جنسی‌تان سرایت پیدا خواهد کرد.
بی توجهی به این بیماری، امکان دارد سبب گسترش آن و درگیر کردن رحم و مجاری آن شود.
به خاطر داشته باشید، جلوگیری از عفونت واژن، همیشه امکان‌پذیر نمی باشد.
دلیل عفونت مکرر واژن چیست؟
عفونت های مکرر واژن معمولاً در اثر عواملی ایجاد می شوند که تعادل طبیعی باکتری ها و قارچ ها را در واژن بر هم می زنند.
این عوامل می تواند شامل تغییرات هورمونی (مانند بارداری یا یائسگی)، استفاده طولانی مدت از آنتی بیوتیک ها، ضعف سیستم ایمنی، رژیم غذایی با قند بالا و استفاده از محصولات تحریک کننده باشد.
هر یک از اینها می تواند شرایطی را برای رشد باکتری ها و قارچ های بیماری زا فراهم کند و باعث عفونت های مکرر شود.
عفونت واژن در بارداری
عفونت واژن در بارداری شایع است و به دلیل تغییرات هورمونی و تغییر در سطح اسیدیته واژن رخ می دهد.
شایع ترین نوع این عفونت ها عفونت قارچی ناشی از کاندیدا است که باعث خارش، سوزش و ترشحات غلیظ سفید رنگ می شود.
همچنین، واژینوز باکتریایی ممکن است رخ دهد که با ترشحات بدبو همراه است و در صورت عدم درمان، می تواند خطر زایمان زودرس را افزایش دهد.
برای درمان عفونت واژن در بارداری معمولا داروهای موضعی توصیه می شود و بهتر است قبل از هر درمانی با پزشک مشورت شود تا از بی خطر بودن داروها برای جنین اطمینان حاصل شود.
سوالات متداول
در ادامه برخی سوالات متداول در مورد عفونت واژن را بررسی می کنیم.
بهترین درمان برای عفونت واژن چیست؟
بهترین درمان برای عفونت واژن بستگی به نوع عفونت دارد.
اگر عفونت قارچی باشد، معمولاً داروهای ضد قارچی مانند کرم، شیاف یا قرص فلوکونازول تجویز می شود.
در حالی که برای عفونت های باکتریایی مانند واژینوز باکتریایی، آنتی بیوتیک هایی مانند مترونیدازول یا کلیندامایسین موثر است.
عفونت قارچی و باکتریایی چه تفاوتی دارند؟
عفونت قارچی که معمولاً توسط قارچی به نام کاندیدا ایجاد می‌شود، علائمی مانند خارش شدید، ترشحات سفید، غلیظ و قرمزی دارد.
در مقابل، عفونت باکتریایی به دلیل عدم تعادل باکتری های طبیعی در واژن ایجاد می شود.
کدام داروی درمان عفونت واژن در بارداری ممنوع است؟
مصرف کردن قرص فلوکونازول در دوران بارداری ممنوع است.
عفونت واژن مانع بارداری می شود؟
بعضی از عفونت‌های واژن می توانند باعث ایجاد مخاطرات در بارداری شوند.
