آندومتریوز چیست؟

مهم ترین علائم اندومتریرز چیست؟ علت های مختلف به وجود آمدن اندومتریوز چیست؟ بیماری اندومتریوز چه عوارضی دارد؟ چگونه می توان بیماری اندومتریوز را تشخیص داد؟ چه عواملی می تواند در ابتلا به اندومتریوز موثر باشد؟ درمان آندومتریوز چیست؟

در درون و داخل حفره رحم، بافت مخاط رحم یا بافت اندومتریال رشد می کند که این بافت شامل گلبول های خون، بافت های همبند و غده می شود.

این بافت ها رحم را برای تخمک گذاری آماده می کنند، همین امر سبب می شود که خانم ها به صورت ماهیانه دچار تغییرات قاعدگی گردند.

زمانی بیماری اندومتریوز برای بانوان رخ می دهد که این بافت ها دیگر در داخل رحم به وجود نیایند و به جاهای مختلف دیگر بدن نظیر لگن وارد و رشد نمایند.

بافت هایی که در داخل لگن رشد کرده اند، عواملی نظیر: خونریزی، التهاب و در آخر چسبندگی داخل لگنی را برای خانم ها به همراه می آورد.

التهابی که ناشی از بافت های رشد کرده درداخل لگن برای خانم ها و دختر ها به وجود می آید، بسیار درد ناک و طاقت فرسا بوده و ممکن است این التهاب سبب ناباروری در آن ها شوند.

علاوه بر لگن، در تخمدان ها نیز به صورت مکرر، کیست های شکلاتی به وجود می آید که همین امر نیز می تواند منجر به ناباروری در خانم ها شود.

انواع آندومتریوز

به طور کلی، بر اساس مکان استقرار سلول‎ های آندومتر در خارج از رحم، سه نوع اصلی آندومتریوز وجود دارد که در ادامه به آن‌ها اشاره خواهیم کرد.

آندومتریوز صفاقی سطحی

این مورد رایج‌ترین نوع آندومتریوز است که در اثر آن ضایعاتی در صفاق مشاهده می‌ شود.

صفاق لایه نازکی است که حفره لگن شما را در بر می‌ گیرد.

آندومتریوما (ضایعه تخمدانی)

کیست‌های تیره و پر از مایعی که به کیست‌های شکلاتی معروف هستند.

معمولا این کیست ها در عمق تخمدان‌ها شما ایجاد می‌ شوند و به روش‌های درمانی خیلی خوب پاسخ نمی‌ دهند.

در نتیجه می‌ توانند به بافت‌های سالم تخمدان نیز آسیب برسانند.

آندومتریوز صفاقی عمیق

این نوع آندومتریوز در زیر صفاق رشد می‌ کند و می‌ تواند علاوه بر اندومتریوز رحم اندام‎ های نزدیک به رحم مانند روده یا مثانه را درگیر کند.

حدود ۱ تا ۵ درصد از زنان مبتلا به آندومتریوز، این مورد را تجربه می‌ کنند.

اندومتریوز در کجا رشد می کند؟

همانطور که در بالا ذکر شد، اندومتریوز می تواند در اجزای مختلف بدن خانم ها رشد کند، که این اجزا عبارتند از:

اجزای داخل لگن

اگر این بافت در داخل لگن رشد نماید، سبب التهاب ، خونریزی، چسبندگی داخل رحم و در آخر منجر به ناباروری می شود.

تخمدان ها

اگر بافت اندومتریال در داخل تخمدان ها رشد کند، کیستی به نام آندومتریوما را به وجود می آورد.

عضله های رحم

اگر این بافت در داخل عضله های رحم با میومتر رشد نماید، عارضه ای به نام اندومتریوزیس را تشکیل می دهد.

بافت هایی که در داخل رحم قرار دارند، به صورت طبیعی در دوران قاعدگی فرو می ریزند.

اما بافتی که در داخل لگن یا تخمدان ها و یا عضله های رحمی رشد کرده اند، قادر به انجام این کار نمی باشند.

بر همین اساس، خانم ها در این برهه، درد بسیار زیادی را در ناحیه های مورد نظر حس می نمایند.

هر چه این بافت ها بزرگ تر شوند، می توانند عملکرد بدن را تحت تاثیر قرار دهند و اثرات مخربی را برای بانوان به همراه بیاورند.

به عنوان مثال می توانند لوله های رحم را مسدود کنند و منجر به ناباروری گردنند.

مهم ترین علائم اندومتریوز چیست؟

• خونریزی شدید قاعدگی
• درد مزمن لگنی
• درد هنگام مقاربت جنسی
• خستگی
• مشاهده خون در مدفوع یا ادرار
• تهوع و استفراغ
• مشکلات روده ای و ادراری شامل درد، اسهال، یبوست و نفخ
• دردهای شدید زمان قاعدگی
• پریودهای طولانی تر از هفت روز

علت های مختلف به وجود آمدن اندومتریوز

طی آمار ها و تحقیقات به عمل آمده، گفته شده است که در طول دوران قاعدگی که خون از دهانه رحم خارج می شود، ممکن است مقداری از آن از طریق لوله ها وارد محفظه شکم شوند.

خونی که وارد شکم شده است، همان بافت مخاط رحم و یا اندومتر می باشد که در داخل شکم نشت می کند و از تخمدان، لوله رحمی و سفاق تغذیه می کند و زنده می ماند.

به مرور زمان این بافت ها در نقاط مورد نظر تبدیل به بیماری اندومتریوز می شود.

محققان هنوز نتوانسته اند دلیل قطعی برای بروز آندومتریوز پیدا کنند.

معمولاً اندومتریوز در سن 25 تا 35 سالگی تشخیص داده می شود.

اما به طور کلی افرادی با شرایط زیر بیشتر در خطر ابتلا به این بیماری قرار دارند:

• شروع دوران قاعدگی از سن پایین
• دوره‎ی قاعدگی کوتاه مدت
• مصرف الکل
• وزن ناسالم
• وراثت
• افرادی که بارداری نداشتند
• پرده ی بکارت بسته که مانع جریان خون در دوره ی قاعدگی می شود

چه عواملی می تواند در ابتلا به اندومتریوز موثر باشد؟

ممکن اسن هر فردی در طول دوران زندگی دچار این بیماری شود. اما یک سری عواملی وجود داری که این بیماری را تشدید می کند و سبب افزایش این بیماری می شود که این عوامل عبارتد از:

ژنتیک

اگر در فامیل و خانواده خود، یک یا چند نفر دچار این بیماره شده باشند، ممکن است شما به مرور زمان مبتلا به این بیماری شوید.

سابقه پزشکی

اگر در طول دوران زندگی دچار مشکلات غیرطبیعی رحم، عفونت رحم و یا عدم دفع خون قاعدگی شده اید، در آینده ممکن است دچار این بیماری شوید.

مصرف الکل و کافئین و عدم انجام فعالیت های ورزشی

تمامی این موارد استروژن بدن را افزایش می دهد. که همین امر می تواند به مرور زمان ، باعث بیماری اندومتریوز شود.

سابقه قاعدگی

حال اگر خونریزی قاعدگی بیش از 7 روز طول بکشد و یا چرخه قاعدگی کمتر از 27 روز باشد، یک عامل مهم برای ابتلا به بیماری اندومترویز به حساب می آید.

سن

در خانم هایی که سنشان بین سی الی چهل سال است و یا هرگز بچه دار نشده اند، بیشتر در معرض این بیماری قرار دارند.

علاوه برعوامل بالا، بیماری های دیگری نیز وجود دارد که با بیماری اندومتریوز مرتبط است که شامل:

• آسم
• آلرژی ها
• سندرم خستگی مزمن
• برخی بیماری های خودایمن
• سرطان تخمدان
• سرطان سینه

آندومتریوز در دختران

اندومتریوز می تواند زنان را در هر سنی در طول سال های باروری، از اولین دوره قاعدگی تا یائسگی، تحت تاثیر قرار دهد.

مطالعات نشان می دهد که 38 درصد از زنان مبتلا به اندومتریوز علائم را قبل از 15 سالگی نشان می دهند، اما به طور متوسط ​​بیش از 9 سال طول می کشد تا آن را تشخیص داده و درمان کنند.

در واقع، بخش بزرگی از جوانی یک دختر ممکن است با دردهای غیرقابل توضیح و شدیدی سپری شود که می تواند او را از عملکرد و فعالیت باز دارد.

شایع ترین علائم آندومتریوز در دختران دوره های دردناک همراه با گرفتگی عضلات و درد زیر شکم است که می تواند با مشکلات دیگری مانند تهوع و استفراغ همراه باشد.

متأسفانه درد ناشی از آندومتریوز در دختران شدید است و گاهی اوقات به مسکن های خفیف معمولی یا حتی هورمون درمانی پاسخ نمی دهد و به مرور زمان منجر به درد لگن می شود.

در صورتی که شما یا فرزندتان علائم ذکر شده در بالا را تجربه کردید، حتما به متخصص زنان و زایمان مراجعه کنید.

چگونه می توان بیماری اندومتریوز را تشخیص داد؟

برای تشخیص آندومتریوز و سایر شرایطی که می‌توانند باعث درد لگن شوند، پزشک از شما می‌خواهد علائم خود را از جمله محل درد و زمان بروز آن توضیح دهید. سپس، آزمایش‌هایی برای بررسی بیشتر وضعیت عبارتند از:

معاینه لگن

در حین معاینه لگن، پزشک از دستان خود برای تشخیص نواحی غیرطبیعی در لگن مانند کیست یا اسکار رحم استفاده می کند.

نواحی کوچک اندومتریوز اغلب نمی توانند احساس شوند مگر اینکه باعث ایجاد کیست شده باشند.

سونوگرافی

تشخیص اندومتریوز با سونوگرافی آسان تر است.

سونوگرافی از امواج صوتی با فرکانس بالا برای ایجاد تصویر برداری از داخل بدن شما استفاده می کند.

برای ثبت تصاویر، دستگاهی به نام مبدل بر روی شکم شما فشار داده می شود یا در داخل واژن قرار می گیرد.

هر دو نوع سونوگرافی ممکن است برای به دست آوردن بهترین دید از اندام های تناسلی شما انجام شود.

یک آزمایش استاندارد تصویربرداری اولتراسوند معمولاً به پزشک شما مطمئن نمی شود که آیا آندومتریوز دارید یا خیر، اما می تواند کیست های مرتبط با آندومتریوز را تشخیص دهد.

به همین دلیل، ایده خوبی است که با پزشک خود در مورد بهترین زمان انجام سونوگرافی برای بررسی اندومتریوز در معاینات معمول خود صحبت کنید.

تصویربرداری تشدید مغناطیسی (MRI)

آزمایشی که از میدان مغناطیسی و امواج رادیویی برای ایجاد تصاویر دقیق از اندام‌ها و بافت‌ها استفاده می‌ کند.

گاهی اوقات MRI می تواند اطلاعات دقیق تری در مورد محل و اندازه ایمپلنت های سلول آندومتر به جراح شما بدهد.

لاپاراسکوپی

گاهی اوقات پزشک ممکن است شما را به یک جراح ارجاع دهد تا با استفاده از روشی به نام لاپاراسکوپی، داخل شکم شما را با دقت بیشتری بررسی کند.

در طول این روش، جراح شما در حالی که شما تحت بیهوشی عمومی هستید، یک برش کوچک در نزدیکی ناف شما ایجاد می کند.

با استفاده از این برش، لوله لاپاراسکوپ وارد می شود و تمام نواحی از نظر وجود علائم بافت آندومتر در خارج از رحم بررسی می شوند.

آیا آندومتریوز با دارو قابل درمان است؟

اندومتریوز برای رشد به هورمون زنانه استروژن نیاز دارد.

قرص‌های ضدبارداری و سایر داروهایی که استروژن را کاهش می‌ دهند، می‌توانند به بهبود علائمی مانند دردهای لگنی، قاعدگی‌های دردناک و درد در حین رابطه جنسی کمک کنند.

برای بیمارانی که قصد حاملگی دارند، ممکن است قبل از اقدام برای بارداری، درمان دارویی با قرص های ضد بارداری یا داروهایی که باعث ایجاد حالت یائسگی کوتاه مدت می شوند در نظر گرفته شوند.

اگرچه درمان دارویی ممکن است به کاهش دردهای مرتبط با اندومتریوز کمک کند اما این درمان معمولاً میزان بارداری را بهبود نمی بخشد.

درمان آندومتریوز

پزشک از روش های مختلفی برای درمان آندومتریوز استفاده می کند.

می توان گفت سبک زندگی سالم و فعالیت بدنی یکی از روش های بسیار موثر در درمان این بیماری است.

در ادامه درمان های دیگر این بیماری را بررسی می کنیم.

مصرف دارو های مسکن

مصرف داروهایی غیر استروئیدی نظیر ایبوپروفن، ناپروکسن یا مسکن های قوی تر که باید حتما با تجویز پزشک صورت گیرد، برای تسکین درد های قاعدگی موثر می باشد.

هورمن درمانی

داروهای هورمونی مانند قرص‌های ضد بارداری در کاهش یا از بین بردن درد آندومتریوز تاثیرگذار می باشند.

افزایش و سقوط میزان هورمون‌ها در طول چرخه قاعدگی باعث ضخیم شدن، تجزیه و خونریزی کاشت‌های اندومتر می‌ شود.

داروهای هورمونی امکان دارد رشد بافت آندومتر را کند کند و از کاشت جدید بافت آندومتر پیشگیری کند.

جراحی

پزشکان زمانی از جراحی برای برداشتن نواحی مبتلا به این بیماری استفاده می کنند که درمان های دیگر نظیر قرص ها و هورمون درمانی و … تاثیری در بهبود این بیماری نداشته باشد.

گاه ممکن است این بیماری به گونه ای باشد که هر دو تخمدان را درگیر خود کند که دراین صورت هیسترکتومی همراه با برداشتن هر دو تخمدان بسیار الزامی می باشد.

با استفاده از IVF می توان، خانم هایی که توسط بیماری اندومتریوز، نابارور شده اند را درمان کرد.

درمان‌ های مربوط به باروری

از آنجایی‌ که آندومتریوز می‌ تواند باعث بروز مشکلاتی در بارداری شود، پزشک ممکن است درمان باروری را تحت نظر متخصص باروری توصیه کند.

انواع درمان باروری از تحریک تخمدان‌ها برای تولید تخمک‌گذاری بیشتر تا آی وی اف متغیر است.

اینکه کدام درمان برای شما مناسب می باشد، بستگی به شرایط شخصی شما خواهد داشت.

چه افرادی بیشتر در معرض ابتلا به آندومتریوز هستند؟

خانم هایی که در سن باروری هستند بیشتر از بقیه در معرض خطر ابتلا به اندومتریوز قرار دارند.

چراکه اندومتریوز یک بیماری وابسته به استروژن است.

در واقع همانطور که در بافت طبیعی اندومتر استروژن باعث رشد می شود در بافت غیر طبیعی نیز تاثیر می گذارد و موجب رشد غیر طبیعی این بافت می شود.

لذا خانم هایی که در سن باروری هستند بیشتر به این بیماری مبتلا می شود.

بیماری اندومتریوز چه عوارضی دارد؟

بیماری اندومتریوز می تواند عوارض های مختلفی را برای بانوان به همراه بیاورد که این عوارض عبارتند از:

• کیست تخمدان
• التهاب درون لگن
• ایجاد اسکار و چسبندگی
• افزایش ریسک ابتلا به سرطان تخمدان
• ناباروری
•  مشکلات روده ای و مثانه ای

اندومتریوز یک بیماری و عارضه ای وابسته به استروژن و هورمون های جنسی می باشد.

به گونه ای که این بافت ها در نقاطی خارج از رحم رشد می کنند و بافت های غیر طبیعی را به وجود می آورند.

به همین دلیل بیشتر خانم هایی که در سن باروری هستند، دچار این بیماری می شوند.

عوامل خطر آندومتریوز

عواملی وجود دارند که فرد را در معرض خطر بیشتری برای ابتلا به این بیماری قرار می‌ دهند.

احتمال ابتلا به بیماری آندومتریوز در افرادی که در دسته‌های زیر قرار دارند بیشتر است:

• خانم‌هایی که تجربه بارداری و زایمان نداشته‌اند.
• قاعدگی در سنین پایین
• یائسگی در سنین بالاتر
• افراد دارای چرخه قاعدگی کوتاه مدت
• افرادی که دوره‌های قاعدگی سنگین و بیش از ۷ روز خونریزی دارند.
• افرادی که سطح استروژن بدنشان زیاد است
• افرادی که یکی از نزدیکان آنها مانند مادر، عمه یا خواهر مبتلا به آندومتریوز بوده است.
• افرادی که سابقه ابتلا به عفونت لگن یا مشکلات غیر طبیعی رحم دارند.
• مصرف الکل، کافئین زیاد و عدم تحرک کافی به دلیل افزایش سطح استروژن بدن می‌توانند منجر به بروز این بیماری می شوند.

آیا آندومتریوز باعث نازایی می شود؟

اگر به آندومتریوز مبتلا هستید، ممکن است پروسه بارداری دشوارتر شود.

در زمان جراحی، پزشک شما ممکن است میزان، محل و عمق اندومتریوز را ارزیابی کند و شدت آندومتریوز را با نمره تعیین کند.

در این حالت مشخص می شود که اندومتریوز فرد؛ حداقل، خفیف، متوسط یا شدید است وجود چسبندگی این نمره را بدتر می شود.

افراد مبتلا به آندومتریوز شدید ممکن است دچار نازایی شوند.

برخی افراد نیز با وجود آندومتریوز توانستند باردار شوند.

سوالات متداول

بهترین پزشک متخصص زنان و زایمان در تهران

دکتر محبوبه ماموریان اصفهانی، بهترین فرد برای تشخیص و درمان بیماری های رایج زنان و انجام مراقبت ها و تستهای بعد از دوران بارداری، درمان ناباروری و یا انجام عمل های زیبایی در بخش واژن می باشند.

ایشان دارای گواهینامه از دانشگاه علوم پزشکی تهران بوده است.

مطب ایشان واقع در میرداماد تهران است. برای دریافت مشاوره و نوبت دهی می توانید به سایت ایشان مراجعه کنید و با شماره تماس های درج شده در این سایت تماس حاصل فرموده و به صورت آنلاین یا حضوری نوبت بگیرید.

———————————————————–

راه های ارتباطی با دکتر محبوبه مأموریان اصفهانی

پیج اینستاگرام دکتر محبوبه مأموریان اصفهانی

کانال آپارات دکتر محبوبه مأموریان اصفهانی

کانال نماشا دکتر محبوبه مأموریان اصفهانی

———————————————————–